Bij Emilia Galotti en Husbands & Wives viel het me niet zo op. Maar dit keer is - overeenkomstig de oorspronkelijke filosofie van De Tijd- wel erg nadrukkelijk gekozen voor vertellen door acteurs/actrices die geen personage worden of willen zijn.

Er is flink gegrasduind bij Shakespeare. En een beetje bij de Beatles. Achter de op de voorgrond staande vijf microfoons worden Liefde en Lust ( “Venus en Adonis”) bezongen en geprezen. Links staat het Hammondorgeltje waar met ijle tonen John en Paul worden aangehaald. Zo nu en dan scheurt het rode doek daarachter open om geharnaste machtige mannen met stentorstem in het Engels krijgshaftige taal te laten slaken.

Geleidelijk aan gaan beide werelden door elkaar staan en lopen. Om, op driekwart van de voorstelling, nogal bruusk van karakter te veranderen om een driekoppig vertelde ( en door een actrice zwijgend gadegeslagen) verkrachting van Lucretia gepresenteerd te krijgen.

Een groot deel van de voorstelling was ik wel geboeid. Maar dat neemt de zwaktes niet weg. Iets te statisch. Iets te lang. Iets te veel een tweedeling (“Lucretia” sluit niet goed bij het voorgaande aan).

Kortom, ik vraag ze beter van De Tijd.

Gisteren de premiere van ‘Fabian of het land dat niet bestond’ gezien van Theatergroep Kwatta in Nijmegen.
Een van de mooiste voorstellingen die ik ooit heb gezien over een jongen die een eigen wereld bedacht heeft met eigen regels. Uiteindelijk belandden ook zijn ouders en buurmeisje in het land en zowel mijn zes-jarige dochter als ik geloofden helemaal in het land met het moeras en het hele diepe ravijn. Alle geluidseffecten worden live gespeeld wat nog meer maakt dat je helemaal meegaat in het land van Fabian. Er is niet vaak een voorstelling waarin je tranen in je ogen van het lachen overgaan in tranen van ontroering maar het is Kwatta gelukt.
De acteurs zijn stuk voor stuk geweldig en de muzikant is ook als duif helemaal geloofwaardig.
Wij hebben er van genoten!!!

Wat zijn er weinig recenties over ballet op Moose! Gaat allen deze voorstelling van het NDT zien: Wereldklasse op loopafstand! Première van The Secons Person, een nieuwe Crystal Pite (danste zelf bij Forsythe). 24 NDT1 dansers! Prachtig ballet waarin de toeschouwer ‘aangesproken’ wordt. Als laatste op de avond een Forsythe uit 1993: mooi dansant en Forsythe op z’n best. Niet te missen. De avond begon met een Kylían uit 1989 (!) ‘Falling Angels’. Ongelooflijk mooi. Op het scherpst van de snede gedanst, wereldklasse. Toneelbezoekers! Ga da(t)(ns) zien!

Daar was-ie dan. De lang verwachte en goed gemarketingde (fraai Nederlands) Maria Goos. Het was een onderhoudende avond, met acteerwerk zoals je dat mag verwachten van die club acteurs. Afgeladen Schouwburg, met heel wat mensen die er verder niet veel te vinden zijn: dat is op zich natuurlijk een verdienste en brengt bij mij de e-maildiscussie tussen Wilfred Takken en Ivo van Hove in het NRC van 09-02 weer levendig in herinnering. Geweitje dan maar.
Maar eigenlijk is het geen goede voorstelling. De inleiding van Goos voor een club ‘volkskrant-arrangementers’ aangevuld met geïnterseseerden was top, en laat Goos horen van een kant die je graag in de voorstelling terug zou willen zien. Maar nee: klucht, typetjes, vet erbovenop, een beetje sexuele provocatie voor een grijze zaal.. dat heeft het toch allemaal niet nodig. De onderwerpen zijn interessant, de karakters ook.. maar ensceneeer en spéél het gewoon in al zijn Hollandse Naakheid. Wellicht was het bij dan ‘aangekomen’. Tomaatje..

De voorstelling begon, en ik moet erbij zeggen dat ik niet vaak naar voorstellingen ga, en zat eigenlijk al snel in het stuk. Het begin was dus erg pakkend, en ging lekker snel. Het zoefde er lekker doorheen waardoor het niet zo lang leek. Na een uur vond ik (en mijn vriendin) dat de voorstelling wat langdradig en eentonig begon te worden. De scenes gingen een beetje op elkaar lijken en de dialogen werden wat hetzelfde. Vervolgens vonden 3 mensen dat ze zich naakt beter op het podium zouden voelen, in het begin vond ik dit erg overbodig en het voegde eigenlijk niks toe dacht ik. Maar bij iedereen die ik zeg dat ik naar de voorstelling ben geweest noem ik toch elke keer dat er mensen naakt ik liepen, dus dat blijft dan erg goed bij.
Toen het eerste deel over was en de pauze begon vond ik dat het toch wel een lange zit zou worden. Toen het tweede deel begon ging het (voor ons gevoel) een stuk sneller. Dus scenes leken korter te duren, en de dialogen leken toch anders dan in het eerste deel. Al met al vonden wij beide de voorstelling erg leuk, maar vonden het uiteindelijk wel een lange zit. We merken ook dat de zaal het een lange zit vond, toen de pauze kwam zuchte iedereen een beetje en hoorde we gemompel uit het publiek: “Is het nu afgelopen?”, “Is het echt nu pas pauze?” en “Kunnen we al naar huis?”. Ze kregen zeker een staande ovatie van ons (en van de rest van het publiek) en dit vond ik ook zeer terecht. De actuers speelde allemaal erg overtuigend, en het stuk zat zeer goed in elkaar!

Wat een mooie voorstelling! Misschien her en der nog wel te zien dat het een try out was, maar de voorstelling zit echt goed in elkaar. Het gaat over een jonge vrouw die net overleden is en nog afstand moet nemen van haar oude leven voordat ze doorkan naar haar hiernamaals. Ze wordt hierbij gesteund door een oude man die al een tijd in de tussenwereld zit waar het stuk zich afspeelt. Het stuk is luchtig, zit vol herkenbare momenten (bijvoorbeeld de gedachtes/vragen van de jonge vrouw die geprojecteerd worden op de achterwand. “Wat zullen ze met mijn kast doen? Over een paar weken hebben mijn vrienden de laatste fles van mijn wijn op…”) en mooie bewegingen. Ook het toneelbeeld met daarop een sloep waar mensen al eeuwen mee naar de volgende fase van hun bestaan geleid worden en de achterwand van kledingstukken van alle mensen die hier al geweest zijn, past super bij het stuk. De voorstelling is zeker een aanrader.

Even terug in Nederland en eigenlijk geen tijd om een voorstelling te bekijken maar toch. Ik moet ook al van tevoren aangeven dat ik niet belangeloos naar deze voorstelling ben gegaan - ik ben op zoek naar toneelteksten die ik in het Engels misschien kan vertalen - alleen voor mijn vertaalbeoordeling, ben nog niet het slijten van Nederlandse toneelstukken aan toe - en ik heb ook al met de regisseur gecorrespondeerd.

Mooi en geloofwaardig gespeeld, simpathetiek en simpathetiek ‘onsimpathetiek’ karakters (je vindt het leuk om ze niet leuk te vinden - mijn metgezel vond het karakter van de zus ‘verschrikkelijk’ maar waarachtig), briljant geregisseerd met perfect mime (daarmee bedoel ik lichaamstaal). Grappig maar heftig, me diepte en enorm inzicht.

Het stuk gaat wel over rouwverwerking, die altijd egoïstisch is (zelfs als de zus een extreem voorbeeld van is), maar het sterfte een geliefde of een familielid in een stuk is ook een perfect middel om de waarheid van de beelden en opvattingen van een relatie te toetsen als de nabestaanden over het lijk praten. Wat kunnen we ooit van iemand weten? Wat is uiteindelijk de betekenis van wat dan ook van een relatie (‘Hij heeft mij gemaakt’ zei de minnaar van de overledene)?. Wat betekende ik voor de overledene? En wat heeft de overledene over de relatie gezegd?

Aandacht moet uitgaan naar de man van de zus, die eigenlijk weinig met de overledene te maken had, maar toch nog de emoties en ruzies van de nabestaanden moet behandelen. Waaronder conflict tussen de ex-minnaar en minnaar van de overledene, en tussen de ex-minnaar en de zus waarvan hij ooit het vriendje was voordat hij van haar ‘gepikt’ was door de nu overleden broer. Verwarrend goed materieel voor een farce, zou men denken, maar hier gebruikt om relaties te verkennen, maar ook niet zonder humor.

Ik voel me schuldig dat ik hier de tekst van De Graaf meer aandacht niet kan geven (ik ben bezig met die afstudeer projecten, vertaalbeoordeling, enz., zei ik al). Het stuk bevestigt De Graaf als één van de belangrijkste toneelschrijvers in Nederland en ik ga zeker zijn vroegere teksten uitzoeken.

Arm Engeland, een heel land zonder Jan Joris Lamers…
Het had wel mooie momenten, deze geschiedenis van de wereld waarin mannen achter vrouwen aanrennen (en andersom), iemand niet weet wat je met een laptop zou moeten, en iemand de hele tijd met het weer bezig is, terwijl ‘the thrust of history’ aan ze voorbijtrekt. De megalomanie van een voorstelling over álles wordt goed onderuitgetrapt, al is de filosofische strekking wat dun. Maar het acteren, daar struikel ik echt over: het blijven actreutels, die bestudeerd op effect spelen. De spelers van Discordia, ‘t Barre Land of Dood Paard zouden zoiets veel losser, intelligenter en daardoor gedurfder aanpakken.

Dit keer nam De Tijd Shakespeare onder handen; en hoewel ik de bard best lust, leent zijn omvangrijk verzameld werk zich toch heel wat minder voor de montagetechnieken van Vandervorst en zijn acteurs. Vorig seizoen greep de bloemlezing uit het werk van Handke naar de keel door de herkenbaarheid van zijn specifieke alledaagsheid; nu zit je te luisteren naar de zinskronkels van Franse koningen en hun leeglopende liefdesbanden. En dat klinkt wel fraai, meneer Burgersdijk, maar het doet me zo weinig. Het leidde meestentijds tot een spelletje ‘citaatje herkennen’. Ik wist er wel zes!

zag u De Krippel niet? Vooruit dan maar, gaat maar zien.
Zag u De Krippel wel? Laat maar, niets nieuws onder de zon.