Guy Cassiers kan dat. Van een rijke, gelaagde roman als deze van Hugo Claus, een prachtige toneelvoorstelling maken.

Het is een drama van een bekrompen dorpsgemeenschap met een kroeg vol roddelende dorpsgenoten( “de Doofpot”), twee gezinnen (Catrijsse en Rombouts), met problematische zoons in het ene and problematische dochyters in het andere, plus dreiging die van buitenwereld komt.

Waarom is dit zo’n buitengewoon goeie voorstelling?


Omdat Hugo Claus de werkelijkheid van het Vlaamse land vaak buitengewoon effectief weet te gebruiken. En daar kennelijk deze keer weer in is geslaagd (al moet ik toegeven dit boek niet te hebben gelezen).
Omdat de regie, het toneelbeeld, de bewerking er zo’n verdomd helder product van hebben gemaakt. Uitzonderlijk fraai gestyleerd en niettemin ( of daardoor?) emotioneel en ontroerend.
Omdat er door alle zeven acteurs/actrices hartstikke goed werd gespeeld.

Kortom, topavond.

Frankenstein, is ook in deze versie, “not for the faint at heart”. In het goedgevulde Rotterdamse theater vandaag voerden aandacht en respect voor deze creatie van deze befaamde groep de boventoon. Frankenstein is veel, maar zelden gemakkelijk, comfortabel, en knuffelt zijn toeschouwer allesbehalve in. In een decor van griezelig aandoende belichting maken we mee dat het monster tot leven wordt geroepen. Dit schepsel is een onontkoombaar creatuur van de moderne tijd, maar worden wij daar noodzakelijkerwijs ook gelukkig van? Frankenstein is voorgegaan door een reeks van uitvindingen die door Ko van den Bosch op confronterende wijze wordt opgesomd. Maar moeten wij zo gelukkig zijn met deze innovatis? Zijn de schepsels die wij creeren niet eerst een afspiegeling van ons lagere zelf, primair en grof, en treden zij niet de sociale wetten die wij eens met elkaar afspraken met de voeten? Dit lijkt voor mij de kern van dit stuk, en voelt niet bepaald als een geruststellend thema. Met de uitstekende acteerprestaties nam deze voorstelling mij mee in een wereld waar je twijfelt of de kogels niet echt zijn, voordat de schoten vallen. Want zo een fysieke acteerprestatie zag ik zelden, en de blauwe plekken en pleisters zijn getuige dat deze acteurs bereid zijn tot het bot te gaan. Voor diegenen die op zoek zijn naar geruststelling wellicht een brug te ver, maar voor mentale acrobaten die zich geprovoceerd willen voelen, een must.

Zekket laat een kunst zien die in het moderne debat verloren leek.
Het vertellen van een verhaal dat bij de luisteraar vragen oproept, en tot nadenken stemt. Een verhaal waarin geen enkel teer onderwerp om taktische reden wordt vermeden, niet hard confronteert, maar uitnodigt.
Met een intelligentie gemaakt die in huidige maatschappenlijk/politieke debat ontbreekt. en dat is verademend en hoopvol.
Wat een mooie, en eigelijk eeuwenoude kunst.
Het vertellen van een verhaal, een parabel, een gelijkenis,
waarvan de luisteraar wijzer wordt.
Zekket liet het gisteravond indrukwekkend terugkeren.
Ik wacht tot het volgende stuk, en in de tussentijd ga ik zelf verhalen vertellen, en vragen stellen, in plaats van meningen verkondigen. Wat Zekket op het podium kan, moet ik in mijn priveleven kunnen.
Breda. Niko Pronk

Ko van den Bosch doet een poging de door hem geliefde, anarchistische, en naar analogie van deze tijd ‘mislukte’ mens de doden. Een zelfmoordpoging dus, welke mislukt, vooral vanwege de ‘nu ga je daar staan’ enscenering. En dus is er hoop voor het in het verleden zo verwende electriquepubliek. Een theaterhuwelijk gaat soms over rozen, soms ook niet.

't Gaat dus over de historische figuur Anton Mussert. Een sneue man, eigenlijk.

Anderhalf jaar geleden schreef eswé al over deze voorstelling: sympathiek maar teveel hoedje-op-hoedje-af. Ik ben het daar helemaal mee eens. En er wordt wel erg veel en vrijmoedig bijgesleept: Mussert, neo-nazi’s tot en met Fortuyn.

Hoewel, met de haren erbij gesleept…In de nazit met schrijver/regisseur Paul Feld merkte hij op dat thema’s en frasen van Mussert bij hedendaagse oververhitte patriotten verwant en soms letterlijk gelijk zijn. Maar dat is toch meer de branche van Geert Mak dan van theater.

Mightysociety 5 is zonder twijfel één van de mooiste voorstellingen van de afgelopen tien jaar. Heb je hem nog niet gezien? ‘m gemist in A’dam? Stap in die trein, ga dat land door. Dit is een must!!

‘Denken over’ en ‘meevoelen met’ een voorstelling, het hoogst haalbare? Niks hoor. Er is nu: denken, meevoelen en ervaren! Door een handige en gedurfde combinatie (en doorontwikkeling) van een aantal heel bijzondere elementen uit ons theaterwereldje, ontstaat een soort totaaltheater, waarin een wereld wordt gecreëerd, die verdomd veel lijkt op de onze.

Heel goed concept. Allemaal kleine huisjes in 1 grote ruimte. Een mini wereld. Je kunt zelf kiezen welk huisje je binnen gaat. Daar zit je dan ongeveer een half uur in het privé leven van een personage. Dan gaan de deurtjes weer open en speelt zich van alles op straat af en daarna kun je weer een ander huisje binnen gaan. Maar je mag ook buiten blijven en door de ramen gluren.
Een vergelijkbaar concept (meerdere kamers/ huizen) is wel eerder gezien bij Rijnders, maar daar had het nooit dit effect. Daar mocht je wel om de woningen/ wijk heen lopen, maar je kon er niet in. Je bleef toeschouwer en werd geen deelnemer. Hier dus wel.

Zo heb ik naar binnengegluurd bij een stelletje dat porno zat te kijken. Merkte vervolgens dat er iemand naast me stond en voelde me enorm betrapt.
Ook was ik getuige hoe de ‘dorpsgek’ (die dus helemaal niet gek was, maar alleen wel veel op straat) een bezoekster versierde. Hij keek haar aan en zei: “Maak jij het goed vannacht?” Er was op dat moment niemand in de buurt behalve hij, zij en ik. Een heel klein kort intiem momentje, in een wereld volgebeurtenissen.
En ik heb een prachtige scène gezien over een Japanse vrouw, die een robot heeft gekocht, als hulp in de huishouding, maar ook voor al haar emotionele en andere behoeftes. En hij blijkt daar nog voor geprogrammeerd ook!
Maar het blijft natuurlijk wel een robot. Kun je van een robot houden? Ja, dus! Maar wat gebeurd er als je er achter komt dat je van een robot houdt? Zo goed gespeeld en ondertussen zulke humoristische, maar ook afschuwwekkende teksten. Je moet er niet aandenken, dat dit ons voorland is. Maar absoluut genieten van de kunde van de makers!

Sowieso respect voor deze acteurs. Een vier uur durende tour de force. Waarin telkens binnenshuis de scène wordt gespeeld, afgewisseld met improvisatie momenten op straat. Zonder gene zo dicht op de huid (van de toeschouwers) acteren is heel erg knap. En wat vooral bijzonder is, is dat de enige manier waarop contact met publiek gemaakt wordt, op een positieve manier is. Er wordt niemand te kakken gezet of beledigd.

De keuze voor scènes afgewisseld met improvisatie werkt enorm goed. Het maakt het contrast tussen het wel en niet menselijk contact hebben alleen nog maar groter.
Want de personages, die veelal alleen wonen, zijn terug getrokken in hun eigen huisjes allemaal op zoek naar menselijk contact, via radio, televisie of internet. Zelfs voor de paar stelletjes die er zijn, geldt dat het menselijk contact via de techniek wordt gezocht. Een stelletje filmt zichzelf en bij een ander stel is, zoals gezegd, één van de twee een robot.
Onze westerse wereld ten top (?). En ondertussen lijkt het aan velen voorbij te gaan, dat het wel voor iedereen (voor alle huisjes in de ruimte) dag en nacht wordt.

Een triest, maar ook pijnlijk realistisch beeld. Een beeld dat we bovendien in het theater, al heel vaak gezien hebben, maar nog nooit op deze wijze hebben mee beleeft. En het is ook nog niet alles, want Eric de Vroedt en zijn spelers geven ons meer. Veel meer! Ze zetten er ook iets tegenover.

Al vroeg in de voorstelling zijn er ook de kleine momentjes van zang op straat, waarbij het contact tussen de mensen er wel is. En dit worden er meer. Totdat uiteindelijk een ritueel van zang en dans plaats vindt, waarbij bezwete lijven tegen elkaar aan schuren. Allemaal goed gekozen middelen en heel goed uitgevoerd.
Bovendien is het evenwicht tussen spelers en publiek de hele voorstelling heel knap. Het menselijk onvermogen houden de spelers bij zichzelf/ dit tonen ze. Het publiek wordt uitgedaagd, uitgenodigd en verleid om het anders te doen!

Maar of dit dan de oplossing biedt? Ga zien!!

Absoluut het kijken waard! Lekker snel, lekker gespeeld, met echte kippen en echte humor. Soms een beetje vlak en iets te snel voor de teksten, maar die zijn toch al zo banaal dat het niet altijd erg is. Had van mij nog ironischer en bijtender gemogen. Maar het is een topstuk hè. Prachtige vormgeving!

Een meeuw van Tjechov als de komedie die Tjechov bedoeld heeft. Fantastisch gespeeld en geen minuut te kort. Ik heb ademloos gekeken en was oprecht ontroerd door het slot. Willibrord, chapeau!

Raar idee: wanneer een vergelijkbare voorstelling zou zijn gemaakt over de islam, dan waren er nu rellen uitgebroken in vele steden, zouden theaters worden belaagd en acteurs moeten worden beveiligd. Wunderbaum lijkt dat zich ook te realiseren: zodra een van de spelers het woord ‘moslim’ in de mond neemt, wordt hij resoluut de mond gesnoerd door een collega. Zo wordt deze a-politieke, uiterst persoonlijke en integere voorstelling toch nog politiek. We hebben dan al ruim anderhalf uur naar een groep acteurs gekeken, allemaal rond de 30, die op zoek zijn naar wat het christendom nog voor hen persoonlijk betekenen kan, begeleid door de meeslepend spelende driemansrockformatie The Godsquad en culminerend in een nagespeeld passiespel waarbij een van de actrices zich als Jezus aan het kruis laat ‘spijkeren’, de tranen op commando bengelend over haar wangen. Het mooie van Kamp Jezus is dat de groep ons geen visie of opvatting wil opdringen, maar alleen persoonlijke verhalen vertelt. Met veel gevoel. Bij mij kwam het binnen. Ik vond het mooi. Amen. (volgend seizoen te zien in diverse theaters, waaronder de Stadsschouwburgen van Amsterdam en Groningen)

Uit het Leven van de Marionetten

Je bent een succesvol zaken en denkt gelukkig getrouwd te zijn, je gunt elkaar de ruimte ook op sexueel gebied… Peter E. heeft zo’n huwelijk. Alleen ontbreekt een heel essentieel onderdeel in het huwelijk, ze hebben elkaar niks meer te zeggen. Peter bezoekt een psychiater en verteld hem zijn grote geheim. Hij heeft namelijk last van nachtmerries waarin hij zijn vrouw vermoordt. Het advies van de psychiater luidt wat minder alcohol te nuttigen en meer te gaan wandelen en daar moet Peter het mee doen. Het onvermijdelijke gebeurd, Peter pleegt een moord.

Tijdens de voorstelling wordt je heen en weer geslingerd tussen heden en verleden. Maar de voorstelling is zo fascinerend dat het geen enkele moeite kost om in het verhaal te blijven, je voelt de emoties van de personages, hun woede, angst, verdriet en wanhoop. Het decor en de entourage kwamen perfect overeen met de voorstelling, de bakstenen muren werden in sommige scènes zelfs grillig. Een groep ijzersterke spelers slepen je anderhalf uur lang in een zoektocht naar een motief voor de moord, maar valt irrationeel geweld wel te verklaren?

Uit het Leven van de Marionetten is gebaseerd op het filmscenario van Ingmar Bergman. Theater ‘t Arsenaal maakte er een theatervoorstelling van die in november 2007 haar première beleefde.

De hoofdrollen worden gespeeld door Han Kerckhoffs, Katelijne Verbeke, Greta van Langendonck, Tuur de Weert, Luc Springuel, An Dours en Thomas Bellinck. De regie is in handen van Stef de Paepe

Gezien op 18 november in Theater ‘t Arsenaal te Mechelen