Quills zijn de ganzeveren waarmee de Markies de Sade schrijft. En dat doet-ie. Samengevat: je kunt het beter beschrijven dan bedrijven.

De Roovers maken er iets moois van. Met een geweldige Peter Gorissen in de rol van een voorlezende, sardonische, verleidende en monkelende De Sade.

Hij levert aanvankelijk schriftelijk, later mondeling verslag van de donkerste kanten van de menselijke ziel. Zijn verslagen vinden veel aftrek, omdat hetzelfde kwaad blijkbaar in zijn lezers huist.

Ontneem de schijver zijn pen, of ganzenveer in dit geval, en het ontaardt in grand guignol. Althans dat maakt de schijver van Quills, Doug Wright ervan.

Het gezelschap illustreert dat en kleedt dat aan ( en uit) met een uitbarsting van taal en morele polemiek. Pakkend, heel pakkend.

Misschien is het ook een aanmoediging om toch nog maar eens de beduimelde pagina’s van De Sades werken op te slaan.

Hoe ga je als krant of theatermaker die toekomst wil hebben, met je lezers en kijkers om? Die neem je serieus. Maar ook bij de hand. Wat iets anders is dan ze bij de neus te nemen.
De Maandageditie was aan mij, liefhebber van kranten én van theater, zeer wel besteed. Onderzocht heb ik het niet, maar ik vermoed dat het grootste deel van het aanwezige publiek meer kwam voor de voorstelling (een vervolgverhaal waarbij het publiek actief kan bijdragen aan de onderbrekingen voor interviews, nieuws en reclame) dan voor de inhoud (de vraag of het nog wat kan worden met de krant).
Tot mijn verrassing is wel onderzocht hoe mijn wekelijkse rubriek erover is gelezen. Moose heeft mij laten weten dat een ruime meerderheid van “mijn” lezers liever het verslag over de Maandageditie leest dan de krant zelf. Nou neem ik dat soort onderzoekjes graag met een korrel zout, maar vooral kan ik met het resultaat niet zoveel. Moet ik dan, nu de Maandageditie niet meer van de persen rolt, steeds een stukje erover uit m’n duim gaan zuigen?
Zelf kreeg ik nog wel van een lezer te horen dat het openlijk twijfelen aan alle verkondigde meningen en waarheden een doorslaggevend argument was om haar huidige krant, die juist vooral aan zichzelf zou twijfelen, op te geven. Dat zal dan de Volkskrant wel zijn, zou ik ook zonder het interview met Hans Wansink van die krant hebben gesuggereerd, ware het niet dat de journalistieke mores mij hiervan weerhouden. Te allen tijde behoren feiten, meningen en fictie immers strikt gescheiden gehouden te worden. Toch?
Jazeker - ten minste tot aan het moment waarop de typmachine ter hand wordt genomen. Dan kan het theater beginnen. En de krant eindigen.
Zo ook deze rubriek. Maar niet voordat ik andere theatersteden met een maandagavond ook een plaatselijk sufferdje heb toegewenst, en ik dank heb getypt aan de redactie van de Maandageditie, die iedere week een prachtige prestatie leverde door smakelijk vers semi-live theater op mijn deurmat te laten ploffen.

Niet gaan! Lammers is typisch zo’n overschatte zelfingenomen niet-naar-de-sportschool-durvende gelegenheidsrechtsachter! Hij komt adem te kort als hij al die tekst op moet lepelen! Laat hem dan met zijn gebattikde shirtje en snakeskinlaarsjes naast de techniek zitten, en laat Aatje Ceelen dit dan spelen! Aatje knalt iedereen weg, ook toen bij die laatste Van Warmerdam! Niet regisseren Aatje! Spelen! Mevrouw Schoen is schattig, maar zou zich meer op de geestelijke gezondheidszorg moeten richten. Ook een gemiste kans, zekere als laatste voorstelling; had de onovertroffen Ko van den Bosch op de planken gezet, desnoods als gehandicapte tuinkabouter!

Tsjongejongejonge, dit was een première! Ben Nuhr! Werkelijk een van de slechtste voorstellingen ooit, en dat in Carré! Deze verwende volgevreten malloten schotelen ons een uiterst vlakke, slechtgeschreven volslagen nietszeggende parodie met een vleugje onderbroekenlol voor, dat je broek er vanaf zakt! “Ich bin ein Römer!” Niets, maar dan ook niets draagt bij aan enige spanning of vermaak, zelfs de techniek verbleekte door het ondermaatse geklooi van een ploegje dat ik weet werkelijk niet waarom op het toneel staat. Het Toneel! Je wordt genaaid waar je bij staat! Dit is he-le-maal niets! De zaal zat vol duurbetalende oudgedienden en mensen uit Geldrop met een abonnement! Was dit echt een voorstelling in de hoofdstad? Dames en Heren: EEN SCHANDE!!! Tijd voor kratten vol tomaten! Deze mensen moeten van het toneel af, de galeien in of verscheurd door leeuwen, vertrapt door olifanten in een arena! Ook van de buis af met die troep! Hoe kan je deze schone vorm van cultuur zo te grabbel gooien? Dit mag niet! Echt niet! Nooit meer! Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten?!

De schuld en schaamte was van de afgepeigerde smoelen af te scheppen bij het in ontvangst nemen van het onterechte applaus en de misplaatste bloemen. Nog nooit zo’n kort laf premièreapplaus genoten! Vlug ging het muziekje aan en de mensen waren blij dat men dit even mocht wegdrinken. Bij de artiesteningang schijnt na afloop gespuugd en geslagen geweest te zijn! En terecht! Plasterk! Subsidiekraantje dicht please, opdat men zich niet meer vernederd dan hen lief is! Dat komt ervan als je teveel champagne nipt en vergeet naar de sportschool te gaan! Deze “komedianten” horen niet op de planken, maar ertussen!

Vraiment merveilleusement! Als Jean-Paul opkomt in zijn lange groene jas met diepoverzijnorengetrokken pet rookt hij een sigaret! Gemiste kans! Hij zou juist een Monsieur Hulot/commissaire Maigret-pijpje moeten roken! C’est un homme imposant, large d’épaule, à l’allure bourrue parfois inquiétante, qui prend son temps pour résoudre une enquête. Amateur de blanquette de veau et fumeur de pipe invétéré. Mais certainment: kostelijk! Gaat dat zien! Et jouez un record du Jazz!

Ik had deze voorstelling bijna gemist door recensie in de Volkskrant die niet goed was. Wie recenseert de recensenten? Van die recensie deugt echt niets. Het is een uiterst vermakelijke en levendige voorstelling, indrukwekkend gespeeld. Lof voor de nieuwslezers,lof voor de ontmoeting tussen toneel en cabaret. Het Zuidelijk Toneel mag wat mij betreft nog heel veel van dit soort voorstellingen maken. Het zal even wennen voor de Volkskrantrecensent zijn om toneel te recenseren dat een geheel eigen plek in de toneelwereld inneemt. Gewoon een andere recensent inzetten, zou ik zeggen

Matthijs Rümke maakt toch een mooie en intelligente komedie vanuit een moeilijke vorm. De rechtbankvorm en de vele concepten en ideeën die aan bod komen in de ruim twee uur durende verstandsvoorstelling zorgen voor een theaterstuk zoals we het niet meer gewend zijn. Toch een spannende, grappige en indrukwekkende voorstelling met een maatschappelijke waarde en visie die aan Brecht doet denken. Diepzinnig cabaretesk.

Ja, het was weer een feestje. Een heel uitbundig feestje bovendien. We vierden met z’n allen de ondergang van Nederland, verzwolgen door het water. Koningin Amalia was er weer en een hoogzwanger Zeeuws Meisje. De swingende band plus een gelegenheidskoortje zorgden voor de juiste sfeer en met name Rogier Schippers nam weer de vertederende en hilarische momenten voor zijn rekening.

Aflevering 6 alweer - en houdt uw bonuskaart in de gaten!
De Vrijheid van meningsuiting kwam aan bod. Oef. Oef? Welnee, want Rob Wijnberg kwam het zelf uitleggen, aan Greg Nottrot. Mooi om deze twee middentwintigers lekker hun ding te zien doen. De publieke vrijheid van meningspuiting werd ondertussen gelukkig wat ingeperkt, zodat de hele zaal nu weet dat omdat we met z’n allen niet in staat zijn om vast te leggen wat goed en kwaad is, we de meningsuiting eigenlijk niet aan banden kunnen leggen.
Is de Vrijheid van theatermaken net zo absoluut? Of zijn daar (ook) onnodig regels aan verbonden, inclusief onschendbaarheid voor acteurs - zolang ze zich aan hun tekst houden.

De bonuskaart werd door journalist Bart de Koning ter sprake gebracht, die uitlegde hoe gemakkelijk de Nederlander zich het recht op privacy laat afnemen (aan zijn taal hecht hij zoals bekend ook niet). Vanuit de zaal komt daar pas echt verzet tegen als blijkt dat Albert Heijn gegevens van de bonuskaarten doorsluist naar sociale dienst, AIVD en (maar dat is nog een gerucht) bestuurders van UFO’s.
Bouw maar een hooiberg, zo lijken de afpakkers te denken, dan vind je vanzelf ooit een speld. Bouw een kippenhok en je krijgt vast een goeie discussie. Bouw een theater - afijn, vult u maar in.

O ja, het krantenfeuilleton. Oudgediende Freek van Dam toonde zowaar initiatief, geholpen door de dommige brunette die gelukkig nog slechts snedige onkunde etaleert - en diende zijn ontslag in! Ik had het aan kunnen zien komen maar was toch verrast.
Maar wat gaat Gert Paping nu doen?
Bestaat de Maandageditie bij de slotaflevering van volgende week nog wel?
Paping is zichzelf tegengekomen. Of beter: hij heeft ontdekt dat de lezers (van nu) verder zijn dan de journalist (van vroeger) die hij is.
Gaat dat voor het theater ook op?
Het grootkapitaal sprak deze Paping trouwens direct tegen, en maakte de crisis van deze krant-in-persoon daarmee compleet. Zou de slotaflevering redding kunnen brengen?

Een dappere poging om een voorstelling te maken voor een breed publiek, met toch ook diepgang. De ambitie is groot. De voorstelling ziet er mooi uit, de vormgeving is goed. Het verhaal is echter oppervlakkig, fragmentarisch en vaak ook saai. Goed spel en goede zang. Misschien is het voor 8 jarigen heel geschikt, als familievoorstelling voor iedereen blijft het allemaal wat te oppervlakkig en te weinig verrassend. Hier had meer uitgehaald kunnen worden.