Dit zegt Wilfred Takken: ‘Het enige interessante personage, Shylock, is een goed deel van de tijd niet op het toneel. Zonder hem wordt het een van de slappere komedies van Shakespeare. Dit probleem wordt in deze versie versterkt doordat de rol van Shylock door Bokma zo goed bezet is, en de rest van spelers veel minder goed is.’ Met Takkens kritiek op het slot van deze komedie van Shakespeare kan ik nog wel leven, dat gedoe met die ringen na de schitterende rechtbankscène is nou eenmaal een beetje een anticlimax. Maar zijn opmerking over de rest van de spelers die veel minder goed zijn, is echt onzin. Daarmee doet hij niet alleen groot onrecht aan Loes Haverkort, die als Portia meer scènes heeft dan wie dan ook en dat fantastisch doet, maar ook aan het zoals altijd sterke ensemblespel van Boermans compagnie. De Koopman is gewoon een heel degelijke en in alle opzichten goed gemaakte voorstelling. Waarbij je ook nog eens lekker kan lachen, zoals het hoort bij een komedie. Ik miste overigens wel de suggestie van homo-erotische gevoelens van de koopman (Antonio) voor Bassanio. Is die interpretatie passé? Of speelt Jappe Claes het zo subtiel dat het me gewoon is ontgaan?

Het is jammer. Ik hoopte dat de onverlaten die (zonder hem te hebben gezien) deze voorstelling helemaal niks vonden ongelijk zouden hebben. Maar helaas. Lageveen en Witte nemen nauwelijks afstand van hun in Afghanistan verzamelde materiaal. Ze presenteren een soort scholierenvoorstelling over onze jongens daar. Met als voorspelbaar resultaat herkenning bij de in de zaal aanwezige soldaten, ouders, en vrienden (‘zo gaat het écht!’). Voor de tussen dat publiek verdwaalde theaterliefhebber valt er weinig te genieten. Die luistert naar een tekst van soapniveau, ziet gevoelens vooral uitgedrukt met schreeuwen, kijkt naar matige acteurs (met als gunstige uitzonderingen Kees Boot en Pepijn Schoneveld), luistert naar muziek die niet veel toevoegt, en vraagt zich ondertussen af waarom regisseur Gijs de Lange de makers er niet van heeft kunnen overtuigen dat er met een wat intelligentere dramaturgie misschien theater zou zijn ontstaan, in plaats van een lezing waarbij af en toe wat wordt uitgebeeld. Laat ik positief eindigen: een technicus in wit ondergoed paraat hebben om een defecte microfoon weg te halen getuigt van adequaat anticiperen op het onverwachte, en het onverwachte in het verhaal, de ontploffing, is technisch gezien een sterk staaltje.

Het was een Grote Oorlog, die eerste wereldwijde, maar de verslaglegging ervan door Karl Kraus is zo mogelijk nog groter. Wat er gedurende ruim vier jaren in de krant stond en wat in de Weense cafés en straten zoal werd besproken en door wie, het is nogal een berg aan informatie die hij per koerier bij Bindervoet en Henkes liet bezorgen. Niet direct een toneelstuk. Wel een Barre Land-stuk. Want de niet-gezongen papieren operette die ze er van hebben gemaakt in gezelschap van de vertalers (die overigens overbodig op toneel staan, ook als ze, wat ik heb gemist, het door Kraus beschimpte on-engagement belichamen waarmee kunstenaars en journalisten met de oorlog omgingen - díe ironie spat er nou niet bepaald vanaf), gaf mij het idee dat ik het hele (dikke) boek, de beleving dus van die oorlog, van “de oorlog” wellicht, wel zo’n beetje voorgeschoteld heb gekregen. Op een voor mij als reguliere Barre Land-volger aangename manier. Enkele toeschouwers die minder ingewijd zijn in de bijbehorende werkwijze hadden toch moeite met de schijnbare willekeurigheid in aanpak, spelstijl en boekfragmenten. De spetterende afsluiting met hoedjes en knaleffecten was trouwens erg lekker en prettiger toch ook dan de nogal ‘boekige’ dialoog tussen de kniesoor en de optimist.
Ach, ik probeer ook maar wat weer te geven. Een samenvatting. Van een interessante poging tot behapbaar maken van een niet alleen in omvang rijk stuk, een aangename stap op weg naar de Grote Uitvoering op 11 november 2018 in Wenen.

Gelukkig is ooit de wereld uitgevonden, zodat we ons zo af en toe even helemaal af kunnen sluiten van het theater om ons heen. Die wereld heeft dan bijvoorbeeld de vorm van een parallellepipedum maar dat hoeft natuurlijk niet. Eigenlijk is een plat vlak al voldoende om je wereld op te projecteren. Sterker nog, je hebt genoeg aan je eigen verbeelding. Kijk maar. Ik zit nu in jouw hoofd, terwijl ik dus gewoon in het theater zit. Nee dat was net. Nu kijk ik naar jou. Jij leest.
Naast mij zit Hanneke de Jong met een stapeltje Shakespeare-sonnetten. Hanneke gelooft in to be or not to be, en dan niet zozeer als opmaat voor de twijfel over het al dan niet bestaan, maar meer over de vórm van dat bestaan. Want Hanneke bestaat. En ik besta. Het theater en de wereld ook. In die wereld was het waterkoud toen ik in november naar deze voorstelling fietste, en heerlijk zonnig warm toen ik datzelfde deed in juni tijdens Oerol. Binnen, in de voorstelling, staat steeds hetzelfde meisje. Een meisje met een toverstokje. En als ze je daarmee aanraakt, wordt de dag net zo helder als de nacht. Wie weet bereikt die helderheid mij ook eens.

Een fantastische voorstelling! De vrolijk gestyleerde manier van spelen is perfect aangepast aan Warmerdams wonderlijke teksten. Heel knap en heel consequent gedaan. Om jaloers op te worden zo goed. De ondersteuning van het blazerskwartet, en de manier waarop hun spel overliep in dat van de acteurs (een van acteurs maakte tevens deel uit van het kwartet trouwens) versterkte op een hele mooie manier de warmerdamse atmosfeer van de voorstelling. Een echte aanrader.

Wie nog weet hoe leuk het is een nieuw stripboek in één adem uit te lezen zit bij Het Vervolg goed. Regisseur Hans Trentelman heeft van “Kaatje” een oog- en oorstrelend stripverhaal op ware grootte gemaakt. De strak geregisseerde spelstijl versterkt de vaak hilarische tekst van Alex van Warmerdam. Dit in een prachtig grijs toneelbeeld (die oude strips waren ook niet in kleur) en daarbij een virtuoos spelend blaaskwartet.

Een warm bad van anderhalf uur. Mèt een stripboek.

Welwillend: interessante tekst van Marcel Osterop. Het wordt nog niet helemaal boven de Oprah/Dr Phil clichés uitgetild, maar als schrijver in de Esther Gerritsen/Peer Wittenbols traditie hebben we er een veelbelovende bij. HZT positioneert Gewürztraminer als dertigers-drama, maar volgens mij is het wel universeler dan dat.
Streng: wel jammer dat de regie non-existent is. Daar wordt het een nogal tuttige voorstelling van. En Constance Kruis is wel goed, maar volgens mij niet helemaal op haar plek.

In mei/juni bij het bestellen van de kaartjes denk je dat het wel leuk is om weer eens een Medea te zien.

En het begint goed. Een redelijk toneelbeeld, wat je later als hemel en aarde zou kunnen interpreteren.

Maar helaas, de hele voorstelling lang moet je zinnen horen die regel per regel keurig zijn ingestudeerd en er als regels uitkomen, in plaats van normale Nederlandse volzinnen.

Kijk je naar een bij elkaar geraapt zooitje kostuums dat ze ergens onder de M van Medea in de opslag van het NT hadden gevonden.

Medea (Ariane) staat er alleen voor. Peter staat als een Blok op het toneel. Het playbackende koortje zorgt ook niet voor de back up, ook al werkt dit voor eventjes wel leuk. En het redelijke toneelbeeld is tegen het einde net zo verpest als het leven van Medea (hoe symbolisch en onvoorspelbaar).

Achteraf had ik liever Mirjam Stolwijk als Medea willen zien. Niks ten nadele van Ariane, maar het zou een meer bitchy Medea zijn geworden, met meer lef.

Lange maar zeer gelaagde voorstelling over alle aspecten van de oorlog, maar dan ver van het front. Eerst een samenvatting van het langste stuk ter wereld, dan een lange prachtig-slimme dialoog over alle pro’s en cons van de oorlog (door Margijn Bosch en Martijn Nieuwerf onnavolgbaar helder vertolkt). Na de pauze de meest hilarische en pijnlijke dronkemansslapstick ooit vertoond door de drie mannen van het Barre Land (huilen van het lachen). Omdat het hele stuk te lang is om in een week op te voeren, lezen ze de vervallen scènes van archiefkaartjes voor zodat de overvloed van dit stuk toch voelbaar wordt. Een hele bijzondere avond met veel tekst, verwarring, woede humor en wel erg veel linken naar de actualiteit. Je bent naderhand wel lamgeslagen zeg.

Nederland overstroomt. We moeten vluchten en Hongarije is bereid ons allemaal op te nemen. Wat vinden wij van de Hongaren, wat vinden de Hongaren van ons. Het materiaal in een notendop voor de voorstelling Holland Tsunami. Moet wat van te maken zijn, denk je. Had je gedacht, want de uitwerking mist alles wat theater zo de moeite waard maakt. Geen creativiteit, geen verbeelding, geen spanning, sporadisch humor, geen vonken, helemaal niks. Ellenlange teksten worden uit het keurig met gele stift gemarkeerde script simpelweg voorgelezen. Degene die dat doet, doet dat zo saai mogelijk en met een loodzwaar (hongaars?) accent, zodat het slechts met moeite te volgen is. Daar tussendoor slaapverwekkende filmpjes, hapjes en drankjes die rondgedeeld worden en een EO-achtige gitarist-zanger die je het liefst weer achter zijn postzegelverzameling zou willen zien. En net als je denkt: ik stap op, ze gaan maar verder zonder mij, blijkt de “voorstelling” afgelopen.

Dat was verreweg het mooiste moment van de avond.